فیلتراسیون یک روش جالب استریلیزاسیون در آزمایشگاه ها است. گرچه فیلتراسیون یک فرآیند مبتنی بر کشنده گی نبوده و یک روش استریلیزاسیون تایید شده توسط FDA نیست، اما این فناوری برای حذف باکتری ها از مایعات دارویی که قابل حرارت دادن نیستند، استفاده می شود.
هنگامی که یک مایع یا گاز را فیلتر می کنید، از منافذ عبور می کند، که عبور ذرات بزرگتر را متوقف یا فیلتر می کند. فیلتراسیون به اندازه منافذ بستگی دارد. هرچه منافذ کوچکتر باشد می تواند ذرات بیشتری را از بین ببرد، اما همچنین انرژی بیشتری برای انتقال مایع از طریق آن لازم است.
اندازه منافذ می توانند به اندازه 0.01 میکرومتر (μm = میکرومتر) باشند، به اندازه کافی کوچک برای جلوگیری از عبور ویروس ها هستند، اما پروتئین های کوچکتر هنوز هم می توانند عبور کنند. حتی فیلترهای واقعاً کوچکی به نام فیلترهای نانو وجود دارند که عبور ویروس ها، پروتئین ها و برخی سموم را متوقف می کنند.
فیلتراسیون یک گزینه عالی برای استریلیزاسیون مایعات حساس به حرارت است که با روش های دیگر استریلیزاسیون نمی توان اتوکلاو یا استریل کرد.
فیلتراسیون چیست و چگونه کار می کند؟
فیلتراسیون با سایر روش های استریلیزاسیون متفاوت است. استریلیزاسیون فرآیندی است که همه اشکال زنده و سایر عوامل بیولوژیکی را از بین می برد یا غیرفعال می کند. تاکنون تمام روش های استریلیزاسیون که مطالعه کرده ایم، باکتری ها و ویروس ها را غیرفعال یا از بین می برد. فیلتراسیون اولین و تنها روش استریلیزاسیون است که با جدا سازی میکروارگانیسم ها از محیط استریل شده، باکتری ها را از بین می برد. بر خلاف سایر روش های استریلیزاسیون، توانایی تولید مثل باکتری ها را از بین نمی برد و آنها را متوقف نمی کند. نحوه کار در واقع بسیار ساده است. شما احتمالاً با فیلترهای آب موجود در مطب یا خانه یا یک دستگاه قهوه ساز آشنا هستید، که همه از مکانیزم اصلی فیلتراسیون استفاده می کنند.
فیلتراسیون از فیلترهای غشایی استفاده می کند که دارای منافذ بسیار ریز است که باعث عبور مایع می شود اما از عبور ذرات بزرگتر مانند باکتری از فیلتر جلوگیری می کند. بنابراین هرچه منافذ کوچکتر باشد، فیلتر عبور ذرات ریز بیشتری را متوقف می کند.اگر منافذ یک فیلتر که برای از بین بردن میکروبی که یک ارگانیسم میکروسکوپی است طراحی شده است، به اندازه کافی کوچک باشد، باید بتواند از عبور همه موجودات زنده جلوگیری کند.
فیلتراسیون مایعات در آزمایشگاه
در آزمایشگاه ها، مایعات از طریق فیلترهای میکروبی فیلتر می شوند تا میکروب های موجود را از بین ببرند. این یک روش موثر برای استریلیزاسیون مایعات حساس به گرما است. فیلترها چهار نوع هستند:
فیلترهای غشایی (Membrane filter) فیلترهای نازکی هستند که از سلولز ساخته می شوند. با قرار دادن غشا بین سرنگ و سوزن می توان از آنها برای استریلیزاسیون هنگام تزریق استفاده کرد.
فیلترهای Seitz معمولاً از آزبست ساخته می شوند. آنها مانند پد و ضخیم تر از فیلترهای غشایی هستند.
فیلترهای Sintered glass نوع دیگری از فیلترها هستند که از شیشه ساخته می شوند. بنابراین مایعات را در هنگام فیلتراسیون جذب نمی کنند.
فیلترهای شمعی از گل رس مانند ساخته شده اند. این گل خاص دارای منافذ ریزی است که توسط جلبک ها ساخته می شود. میکروب ها در طی عبور در منافذ گیر می کنند.
انتهای پیام/ دوشنبه 15 دی 1399
منابع
Learn Microbiology Online- Filtration Sterilization: Types, Mechanism and Uses
مطالعه موارد زیر را به شما پیشنهاد می کنیم
استریلیزاسیون با امواج مایکروویو
برخی از روش های استریلیزاسیون (اشعه یونیزه کننده، گرمای خشک، مواد شیمیایی مایع)
