بررسی کلی
هیپوکلریت ها که بیشترین کاربرد در دسته ضدعفونی کننده های کلر را دارند، به صورت مایع (به عنوان مثال هیپوکلریت سدیم) یا جامد (به عنوان مثال هیپوکلریت کلسیم) در دسترس هستند. شایع ترین محصولات کلر در ایالات متحده محلول های آبی %5.25 تا 6.15 % هیپوکلریت سدیم است، که معمولاً سفید کننده خانگی نامیده می شود. این ترکیبات دارای طیف وسیعی از فعالیت های ضد میکروبی هستند. پس مانده های سمی بر جای نمی گذارند. تحت تأثیر سختی آب قرار نمی گیرند. ارزان هستند و سریع عمل می کنند. ارگانیسم ها و بیوفیلم های خشک یا ثابت را از سطوح پاک می کنند.
مسمومیت با هیپوکلریت سدیم جدی است. هیپوکلریت سدیم با غلظت مورد استفاده در سفید کننده های خانگی (5.25 تا 6.15 درصد) می تواند باعث تحریک چشمی یا سوختگی های حفره دهانی، مری و معده شود. از دیگر معایب هیپوکلریت ها می توان به خوردگی فلزات در غلظت های بالا (> 500 ppm)، غیرفعال شدن توسط مواد آلی، تغییر رنگ یا “سفید شدن” پارچه ها، انتشار گاز کلر سمی در هنگام مخلوط شدن با آمونیاک یا اسید (به عنوان مثال، مواد تمیز کننده خانگی) اشاره کرد.
فعالیت میکروب کش کلر عمدتا به اسید هیپوکلروس جدا نشده (HOCl) نسبت داده می شود. تفکیک HOCI به فرم میکروب کش کمتر (یون هیپوکلریت OCl-) به pH بستگی دارد. اثر ضدعفونی کننده کلر با افزایش pH که به موازات تبدیل HOCI جدا نشده به OCl– است، کاهش می یابد. یک خطر احتمالی تولید مواد سرطان زای بیس اتر (کلرو متیل) هنگام استفاده محلول های هیپوکلریت با فرمالدئید است. پس از بررسی مطالعات زیست محیطی و داده های اکولوژیکی، EPA مشخص کرده است که استفاده از هیپوکلریت در حال حاضر منجر به عوارض جانبی نامعقول برای محیط زیست نمی شود.
ترکیبات جایگزینی که کلر آزاد می کنند و در محیط مراقبت های بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند شامل دی اکسید کلر، سدیم دی کلروایزوسیانورات و کلرامین-T می باشد. مزیت این ترکیبات نسبت به هیپوکلریت ها این است که کلر را برای مدت طولانی تری حفظ می کنند و بنابراین اثر باکتری کش طولانی تری دارند. قرص های سدیم دی کلروایزوسیانورات پایدار هستند و فعالیت میکروب کش محلول های تهیه شده از قرص سدیم دی کلروایزوسیانورات ممکن است بیشتر از محلول های هیپوکلریت سدیم حاوی کلر باشد.
مواد ضدعفونی کننده بر پایه دی اکسید کلر در صورت نیاز با مخلوط کردن دو جز ترکیبات محلول پایه [اسید سیتریک با مواد نگهدارنده و بازدارنده های خوردگی] و محلول فعال کننده [کلرید سدیم] تازه تهیه می شوند.
نحوه عملکرد ضدعفونی کننده
مکانیسم دقیقی که کلر آزاد میکروارگانیسم ها را از بین می برد روشن نشده است. غیرفعال سازی توسط کلر می تواند از عوامل مختلفی ناشی شود: اکسیداسیون آنزیم های سولفیدریل و اسیدهای آمینه. کلراسیون حلقوی اسیدهای آمینه؛ از دست دادن محتوای داخل سلولی. کاهش جذب مواد مغذی؛ مهار سنتز پروتئین؛ کاهش جذب اکسیژن؛ اکسیداسیون اجزای تنفسی؛ کاهش تولید آدنوزین تری فسفات. شکسته شدن DNA و سنتز DNA معیوب. مکانیسم واقعی میکروب کش کلر ممکن است ترکیبی از این عوامل یا تأثیر کلر در مکان های مهم سلول را شامل شود.
فعالیت میکروب کشی
فعالیت میکروب کش غلظت کم کلر در دسترس (به عنوان مثال، HOCl ، – OCl و عنصر کلرCl2-) اثر کشندگی بر مایکوپلاسما (25 ppm) و باکتریهای رویشی (<5 ppm) در ثانیه دارد. غلظت های بالاتر (1000 ppm) کلر برای از بین بردن M. tuberculosis لازم است. غلظت 100 ppm باعث نابودی > 99.9٪ اسپورهای B. atrophaeus در عرض 5 دقیقه می شود. همچنین باعث از بین رفتن عوامل میکوتیک در کمتر از 1 ساعت می شود. ترکیبات سفید کننده (5000 ppm کلر) می تواند 106 اسپور کلستریدیوم دیفیسیل را در کمتر از 10 دقیقه غیرفعال کند. یک مطالعه گزارش داد که 25 ویروس مختلف در 10 دقیقه با 200 ppm کلر موجود غیرفعال شدند. چندین مطالعه اثر هیپوکلریت سدیم رقیق شده و سایر مواد ضد عفونی کننده را برای غیرفعال کردن HIV اثبات کرده است.
اطلاعات مربوط به باکتری کشی، قارچ کشی، اسپور کشی، از بین بردن مایکوباکتریوم و ویروس کشی دی اکسید کلر در دسترس است. یک مولد دی اکسید کلر برای ضد عفونی آندوسکوپ های انعطاف پذیر مورد نیاز است اما در حال حاضر برای استفاده به عنوان ضد عفونی کننده سطح بالا توسط FDA تایید نشده است.
کاربرد ها
هیپوکلریت ها در مراکز بهداشتی درمانی در بخش های مختلف به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند. از محلول کلر غیر آلی برای ضدعفونی کردن سرهای تونومتر و ضدعفونی نقطه ای میز ها و کف ها استفاده می شود.
از آنجا که هیپوکلریت ها و سایر میکروب کش ها در حضور خون به طور قابل توجهی غیرفعال می شوند، در بخش هایی که خون زیادی ریخته شده است در ابتدا باید بخش مورد نظر تمیز شود و بعد از رقت های تایید شده ترکیبات کلر دار برای ضدعفونی استفاده شود.
در هنگام استفاده از این ضد عفونی کننده همیشه باید برای جلوگیری از آسیب پوستی بسیار مراقبت شود. سایر موارد استفاده در مراقبت های بهداشتی عبارتند از: ضدعفونی مخازن آب، لباسشویی، وسایل دندانپزشکی، ، ضایعات پزشکی و آب سیستم توزیع در مراکز همودیالیز و دستگاه های همودیالیز. از کلر به عنوان ضدعفونی کننده در تصفیه آب استفاده می شود.
انتهای پیام/ پنج شنبه 13 خرداد 1400
منابع
مطالعه موارد زیر را به شما پیشنهاد می کنیم
